Quả muỗm (hay quả quéo…) có danh pháp khoa học là Mangifera foetida Lour, là một loài thực vật thuộc họ Đào lộn hột (Anacardiaceae). Loại quả này được tìm thấy tại các quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Myanmar, Singapore, Thái Lan, và Việt Nam… Tại Việt Nam, quả quéo được xem là loại quả đặc sản của vùng núi rừng Tây Bắc.
Quả quéo khi chín.
Cây quéo to, cao chừng 15-20m, lá quéo đơn nguyên, mọc so le, thuôn dài về phía gốc, mặt lá nhẵn bóng. Hoa có màu trắng nhỏ mọc thành chùm kép ở ngọn cành, cánh hoa hình mũi mác hẹp, dài gấp 3 lần lá đài. Một nhị sinh sản dài bằng cánh hoa, còn 3-4 cái khác ngắn hơn một ít. Loại quả khi chín màu vàng, thịt mọng nước. Cây quéo có hai thời vụ quả chính là vào tháng 3-6 và 10-11.
Quéo khi chín màu vàng, thịt mọng nước và có mùi thơm đặc trưng khác hẳn với mùi thơm của quả xoài. Nhiều người còn nhận xét quéo giống thanh trà, mùi vị cũng tương tự.
Quả quéo là loại quả được xem như đặc sản của vùng núi rừng Tây Bắc.
Quả quéo có hình dạng giống hệt quả xoài bình thường nhưng có kích thước chỉ bằng một nửa, một số ý kiến lại cho rằng nó giống hệt quả thanh trà, tuy nhiên mùi vị của chúng lại hoàn toàn khác. Quả quéo khi xanh có vị chua, chát nhưng khi chín lại ngọt lịm và chứa rất nhiều nước vì phần thịt của chúng dày hơn hẳn. Khi chưa chín, loại quả này dùng để nấu canh hoặc muối chua, khi chín trở thành loại trái cây giải khát của nhiều trẻ con vùng miền núi xa xôi.
Cũng như nhiều loại quả trái dại khác, người dân ở miền núi của tỉnh cho biết, quả quéo là vốn mọc hoang khá nhiều. Ngày trước chỉ cần ra bìa rừng ở gần nhà là có thể tìm thấy, tuy nhiên thời gian gần đây do bị người dân chặt phá bỏ để lấy đất trồng cây nông nghiệp nên ngày một hiếm dần. Vì vậy, bây giờ người dân phải vào sâu trong rừng mới tìm thấy quả quéo.
Chị Kiều Giang (30 tuổi, Sơn La) cho biết, cây quéo ở rừng vài chục năm, toàn những cây cổ thụ, mỗi cành chỉ vài quả nên không sai như cây xoài. Quả xanh sẽ chua và có thể chấm muối, dầm đường. Còn loại quả này khi chín quả ngọt lịm và thơm nức, mọng nước.
Cũng theo người phụ nữ, rất ít người thành phố biết đến quả quéo. Gần đây chúng bắt đầu "đổ bộ" thị trường ở thành thành phố với giá lên tới 75.000 đồng/kg - cao hơn rất nhiều so với các loại xoài.
Quéo khi chín màu vàng, thịt mọng nước và có mùi thơm đặc trưng khác hẳn với mùi thơm của quả xoài
" Những năm gần đây cây quéo hiếm hơn, phải đi vào rừng sâu mới tìm được. Tại các chợ quê, đến mùa có nhiều người mang quéo ra bán với giá khoảng 30.000-40.000 đồng/kg. Còn về thành phố, giá quéo đội lên giá cao vì bao gồm nhiều chi phí" , chị Kiều Giang nói.
Được biết, quả quéo có chứa nhiều chất bột, chất đường, chất gôm, axit hữu cơ chủ yếu là axit xitric, caroten 121 đến 363,8mg trong 1.000g, vitamin C 13,2-80mg%, vitamin B… rất tốt cho sức khỏe.